Af bænahaldi

Nú er svo komið að það eru einungis elstu Breiðdælingar sem muna eftir Rósu á Hrauni. (Hún hét fullu nafni Sigurrós Ingibjörg Gísladóttir, fædd 1876 og hún vildi hafa nafn bæjarins sín í fleirtölu, Hraunum) Hún hafði með hjálp góðra manna orðið sér úti um jarðarskika og reist sér bæ. Hún var orðin leið á að vera vinnukona og langaði að búa að sínu. Þetta var torfbær með túnbletti í kring og afar fallegum garði. 

Einhvern tíma þegar ég átti leið um Dísarstaðahjallann (gönguleið milli Norðurdals og Suðurdals), ég hef eflaust verið á leið til Kristínar frænku minnar á Hóli.  Ég ákvað ég að koma við hjá Rósu. Vissi að henni fannst gaman að fá gesti og fór reyndar líka sjálf á bæjarráp ef svo bar undir. Ég bankaði, beið, og bankaði. Af einhverjum ummerkum sem ég man ekki lengur hver voru, kom hún ekki til dyra. Þegar ég var í þann veginn að snúa fáa, birtist allt í einu höfuð í baðstofuglugganum, mér fannst eins og hún væri gröm en hún bauð mér inn. 

 Ég var bara unglingur og vissi ekki alveg hvernig ég ætti að taka á þessu. Vildi hún ekki fá mig í heimsókn eða hafði hún einfaldlega lagt sig. Svo ég spurði hana af hverju hún hefði ekki opnað. ,,ég var að lesa sagði hún". Eitthvað fannst mér það ótrúlegt, sá ekki að hún væri með gleraugu og ekki heldur nokkra bók. Ég spurði því áfram hvað hún hefði verið að lesa (frekjan í krakkanum, mér). ,,Ég var að lesa húslesturinn" svaraði hún. Svo drukkum við kaffi saman.

Þegar ég ræddi þetta seinna við föður minn sagði hann mér að hún hefði sjálfsagt vilja halda áfram hefð frá því sem hún þekkti þar sem hún var í vist og líklega kynni hún það utanbókar sem oftast var farið með.  

Ekki vissi ég til að hún væri sérstaklega guðrækin, maður veit svo lítið um fólk. Mér fannst það merkilegt að hún skyldi vilja lesa húslestur ein yfir sjálfri sér. Rósa átti ekki útvarp og líklega hefði hún hlustað á sunnudagsmessuna. Ekki man ég eftir bænahaldi í útvarpi á þessum tíma, kannski hefur það verið en ég leit svo á að fólk væri yfirleitt sjálfbjarga um slíkt enda kunnu flestir einhverjar bænir.  

 Ég fór að velta þessu fyrir mér vegna umræðna um útvarpsmessur, andakt og bænahald. Mætti ekki bæta húslestrum við?

Undarlegir tímar: Guð,kjöt og ráðherra

Líklega hefur heimurinn riðlast þegar flokksblöðin voru aflögð eða því sem næst. Nú er einungis eftir eitt pólitískt málgagn (Morgunblaðið) og blöð sem lifa á auglýsingatekjum, eða því sem næst. Netmiðlarnir blómstra, umræðan er svo fjölbreytt að það er stundum erfitt átta sig á henni. 

Í morgun hef ég lesið um þrjú málefni og reynt að átta mig um hvaðan vindurinn blæs. Þau eru:Sala á kindakjöti, sjúkdómar vegna neyslu erlendra kjötafurða og niðurskurður Rúv á guðsorði. 

Í net umræðunni blandaðist þetta allt saman og inn í þetta blandaðist möguleg hætta sem getur stafað af köttum, væntanlega íslenskum. Það er skemmtilegt að fá umræðuna svona til sín úr öllum áttum. 

Nú vill svo til að mér finnst á vissan hátt að  guðsorði sé haldið að okkur og kindakjöti frá okkur. Ég vil skýra þetta nánar. 

Varðandi guðsorðið:Ég hef ekki þekkt neinn síðan amma mín dó, sem hefur haft reglu á því að hlusta á guðsorð í útvarpi. Hún var fædd 1884. Það var bara eitt útvarp á heimilinu og þegar kom að sunnudagsmessunni, settist hún við það og vildi hafa næði í kringum sig. Þetta er notalegt í minningunni. Hún var líka með það á hreinu að það bæri að halda hvíldardaginn heilagan. Það mátti ekki fella dýr og ekki vinna að heyskap nema til að bjarga heyi. Það gekk alveg fram af henni þegar barnakennari sveitarinnar gekk til rjúpna á sunnudegi. Var slíkum manni treystandi fyrir börnum?  Það eru breyttir tímar og sjálf er ég gengin af trúnni, ef hún var þá einhver. Mér finnst gott að losna við bænahald úr útvarpinu en finnst miður ef fólk tekur það nærri sér. 

Kindakjötsmálið er flóknara. Ég held að fólk kunni ekki almennilega á að matreiða þessa afurð og alls ekki að markaðssetja hana. Í búðunum sem ég kaupi mína vöru í hefur verið erfitt að finna lambakjöt annars staðar en í frysti, poka með súpukjöti, heil læri og heila hryggi. Ekki beinlínis fyrir tveggja manna fjölskyldu. Það er brýnt að laga þetta og svo þarf að gera rispu (ég er að sneiða hjá orðinu herferð) í að kenna fólki að matreiða kindakjöt. Ég nota viljandi orðið kindakjöt ekki lambakjöt sem er bara ein tegund af kindakjöti sem er svo fjölbreytt. Lambakjöt er alls ekki best. Kjöt af fullorðnu er bragðmest og best fyrir þá sem unna kindakjöti og sauðakjöt er eðalvara. Ég sakna þess að fá ekki almennilegt ærhakk, sem fékkst einu sinni, því langbestu kjötbollurnar eru úr blöndu af nauta- og kindahakki. 

Þriðja málið sem ég hef verið að lesa um í morgun, sem margir tjá sig um eru ummæli forsætisráðherra afgreiði ég sem bull. En ég veit ekki hvernig á að afgreiða bull sem kemur frá svo háttsettum manni. Á ég að vorkenna honum eins og hverjum öðrum heimskingja eða á ég að reiðast. Ef satt skal segja verð ég hrædd. Mér finnst voðinn vís að sitja uppi með þennan mann og kumpána hans.

 

Harpan færist nær

 Harpan færist nær, ekki á fleygiferð, en samt. Það er hún sem er þung en ekki ég, hugsa ég. Ég er að skokka eina af uppáhalds leiðunum mínum. Álfheimar - Langholtsvegur - Sæbraut að Hörpu og heim. Ég hef lært að hugsa jákvætt þegar ég skokka, þannig verður allt léttara.

í dag var næst síðasta skipulagða æfingin mín fyrir hálfmaraþonið samkvæmt hlaupahandbókinni minni eftir Gunnar Pál Jóakimsson. Veðrið var ákjósanlegt. Mikið væri nú gaman að fá svona veður 23. ágúst. 

Ég skrifa þetta blogg fyrst og fremst til að minna á að ég ætla að hlaupa til styrktar hjálparstarfs Palestínu. Mig langar að biðja sem flesta að ,,veðja" á mig.

Hlaupið er líka áskorun fyrir mig. Ég er orðin sjötíu og tveggja (72) ára gömul en ég veit að ég mun klára þetta.

http://www.hlaupastyrkur.is/ 

Skömmin bítur fórnarlambið, ekki hinn seka

Ég veit ekki hvort hún vinkona mín gerði sér grein fyrir hvað hún var að leggja á mig, þegar hún rétti mér bókina: Hägring 38 eftir Kjéll Westö. Þessa bók verður þú að lesa, þú verður enga stund.

Ég var ekki fljót að lesa þessa bók, hún er kannski á léttu máli en efni hennar er engin léttavara. Hún gerist í Helsingfors 1938 og segir frá lífinu nokkurra menntaðra sænsktalandi Finna, sem hafa haldið saman síðan á námsárunum. Aðalpersónur bókarinnar eru lögfræðingurinn Clace Thune og nýráðinn ritari han, frú Wiik. Clace er frjálslyndur og vel meinandi. Í upphafi vitum við lítið um frú Wiik en það slær mann hvað stéttamunurinn er afgerandi og útilokar eðlileg samskipti. Wiik á sér fortíð sem hún segir ekki frá þegar hún er ráðin og lesandinn fær vitneskju um smátt og smátt. Það er eitt af því sem gerir þessa sögu spennandi. Hitt sem viðheldur spennunni er þrúgandi ástand heimsmálanna, sem ,,vinirnir" hafa skiptar skoðanir á. Það er sem þrengt sé að úr mörgum áttum. Annars vegar er óuppgerð fortíð borgarastyrjaldarinnar hins vegar framtíð stríðs. Það er þegar búið að finna fórnarlömb og réttlætingu. 

Meðan ég las fylgdist ég með fréttum af stríðsátökum stríðanna ,,okkar" og velti fyrir mér hvort það væru einhverjar hliðstæður að finna. Mér fannst svo vera.

Við erum alltaf að sjá þess dæmi, hvernig skömmin bítur fórnarlamb sitt en ekki þann seka. Þetta er undarleg mótsögn. 

Þetta var sem sagt ekki beinlínis létt sumarlesning eins og það er orðað. Það sem mér fannst bókin segja skírast var þetta. Það er stöðug viðleitni hins seka, gerandans, að reyna að koma sökinni yfir á fórnarlamb sitt. Umhverfi sem umber ofbeldi er samsekt.  Ég þekkti ekki höfund þessarar bókar en hef nú lesið mér til. 

Ég mæli með þessari bók.

 

 

 

 

 

Síðbúin morgunhugleiðing

Þetta átti að vera morgunhugleiðing en það er kominn miður dagur.

Ég veit ekki hversu oft ég hef lesið um skattalækkanir og niðurskurð á þjónustu í sama blaði. Skattalækkanir eru ævinlega eru settar fram með jákvæðum formerkjum. Hins vegar er rætt um niðurskurð og skort á þjónustu sem eitthvað neikvætt. Eðlilega. Það er ævinlega eins og það séu engin tengsl þar á milli. Trúir fólk þessu, hugsa ég. Sér fólk ekki samhengið?

Í mínum huga eru tengslin svo augljós að mér finnst næstum barnalegt að tala um það. 

Í mínum huga er þetta einfaldlega gamla góða jafnan:

Skattarnir lækka og biðlistarnir lengjast 

eða

Skattarnir hækka og biðlistarnir styttast og þjónustan batnar

Hvað vill fólk? 

Ég er sjálf ekki í neinum vafa. 

Brunnar

Þar sem ég ólst upp á Austurlandi var vatnið yfirleitt sótt í bæjarlækinn, þar af nafnið. Mér fundust brunnar vera fjarlægt og framandi fyrirbæri, sem ætti fyrst og fremst heima í bókmenntum. Á Kleifarstekk þar sem við dvöldum, nokkur sumur, við heyskap, var þó hlaðinn brunnur. Vatnið úr honum var svalt og gott. Það var silungur í vatninu til að hreinsa vatnið. Var sagt.

Á skokkleiðinni minni vestur Sæbraut er myndarlegur brunnur. Hann er á óskastað fyrir mig, niður við Snorrabrautar en þá er ég nokkurn veginn búin að hlaupa 5 km. Í fyrra drakk ég alltaf af þessum brunni. Í sumar hefur þessi brunnur verið þurr, það hafa verið mér vonbrigði en líklega stafar það af því það var verið að vinna í gangstígum. Því er fyrir nokkru lokið og enn er ekki dropi af vatni.

Í dag, þegar ég hljóp þessa leið hugsaði ég um brunna og hvernig þeim er líst í Biblíunni en þeir koma þar oft við sögu. Konur hittust við brunninn. Ég hugsaði um ástandið í Palestínu og hvernig það er búið að taka vatnið frá fólkinu. Fyrst smátt og smátt og nú er búið að eyðileggja nær alla þjónustu, líka aðgang að vatni. Mér finnst ég vera ófær um að skilja hvernig því líður. Syrgjandi, hrædd, örvæntingarfull og þyrst. Nei, það getur engið skilið hvernig þeim líður, kannski sem betur fer. 

Einn þurr brunnur við Sæbraut veður eitthvað svo lítilfjörlegur.

 

Með gullband um sig miðja: One size

Margir að velta því fyrir sér, hvað taki við þegar þeir hætta að vinna. Það gerði ég a.m.k. en ekki óraði mig fyrir því að skipulagning á tíma minum myndi snúast um íþróttir. En þannig hefur það verið síðan ég fór að hlaupa reglulega upp úr sjötugu. 

Nú er hálfmaraþomið framundan, þetta er erfiðasta vika undirbúningsins og erfiðasti dagur vikunnar er í dag,  15 -21 km. 

Ég ligg enn upp í sófa og ,,nýt þess" að kvíða fyrir. Ég hef passlegan húmor fyrir sjálfri mér, sé alveg hvað þetta er vitlaust og veit vel að ég þarf ekki að gera þetta. Um leið veit ég að mér finnst það skemmtilegt um leið og ég er búin að hafa mig af stað.

 Í gær keypti ég mér gjörð með litlum flöskum fyrir vatn. Ég hef ekki reynt það áður og veit ekki hvort mér fellur það. Ég fékk útbúnaðinn á útsölu en fannst beltið eða gjörðin fulllosaraleg og hafði orð á því. Þetta er ,,one size" sagði stúlkan. Án gæsalappa. Ég velti því fyrir mér hvort hún væri í vandræðum með að finna íslensku orðin fyrir þetta eða hvort hún héldi að ég skildi þetta betur þannig. Það var einungis svartar gjarðir í boði, ég hefði alveg getað hugsað mér gilta. 

Þessi pistill er bara skrifaður til að draga á langinn að standa upp úr sófanum. En mikið er nú gott að hafa dottið í hug að fara skokka aftur