Á meðan ég lá fyrir dauðanum: William Faulkner

Á síðasta fundi bókaklúbbsins var tekin sameiginleg ákvörðun um að lesa rómaða þýðingu Rúnars Helga Vignissonar á bók Williams Faulkners. Ég held að ástæðan hafi verið sú að engin, ef nokkur, hafði lesið þennan höfund og úr því þurfti að bæta. Bókin heitir Á meðan ég lá fyrir dauðanum. 

Ég var sátt við þessa ákvörðun fyrir mitt leyti, gott ef ég hef ekki stungið upp á þessu sjálf og lagði inn pöntun í bókasafnið mitt. En það var greinilegt að það voru fleiri bókaklúbbar en okkar sem höfðu tekið sömu ákvörðun, því biðlistinn var langur.

Ég hafði lesið mér eitthvað til um væntanlegt viðfangsefni og dregið þá ályktun að við hefðum ekki ráðist á garðinn þar sem hann var lægstur svo þegar tilkynning kom um bókina missti ég út úr mér við bókavörðinn, si svona: Er þetta ekki hræðilega leiðinleg bók? Ég sá að spurningin kom flatt upp  hana (bæókavörðurinn var kona) og hún sagði jú eiginlega en ég er samt fegin að ég hafði mig í gegnum hana, því nú er ég mikið að hugsa um það sem gerðist. En það skýrist svo margt þegar ég las eftirmálann.

En ég tók náttúrlega ekkert mark á þessu og renndi mér í lesturinn út frá hugsuninni, sveitafólk skilur hvað annað.  Vissi að bókin var um bandarískt sveitafólk. En þannig var það aldeilis ekki, svona fólki hafði ég aldrei kynnst. Þvílíkt torf. Ég fór því að ráðum bókavarðarins og las eftirmálann. Og nú fór ýmislegt að skýrast. 

Bókin fjallar um fjölskyldu, húsmóðirin liggur fyrir dauðanum og deyr og það þarf að flytja líkið til greftrunar um langan veg því hún vill fá að hvíla hjá sínu fólki. Börnin hennar og eiginmaður fylgja henni öll til grafar. Það eru þau sem segja söguna ásamt fleira fólki, nágrönnum, presti, lækni og fleiri. Hin látna tekur einnig til máls. Sjónarhorn sögunnar breytist stöðugt og þótt að þetta sé óneitanlega torf, var það spennandi. Oft verður frásögnin myndræn svo ég sé, þó ég skilji ekki beinlínis. 

Ég skil sem sagt ekki þetta fólk, finnst það skrýtið, sem er allt í lagi þangað til maðurinn sem mér fannst þó einna eðlilegastur í hópnum er úrskurðaður geðveikur og settur á geðveikrahæli þá hætti mér að standa á sama. Svona fólk var ekki til í Breiðdalnum, þetta hlýtur að vera eitthvað bókmenntalegt. Ég efaðist meira að segja um að þýðingin væri góð sem ég hef engin efni á. Efinn hófst þegar stúlkan talaði um trýnið á kúnni. Ekki bara einu sinni heldur tvisvar.

Niðurstaða. Ég er ánægð að vera búin með þessa bók og þakklát bókaverðinum fyrir leiðsögnina. Þetta er örugglega bókmenntalegt verk og lært því ég skil það ekki með minni venjulegu sveitakonunálgun. En mig langar ekkert til að kynna mér það betur því ég held að þetta sé ekki bók fyrir mig. Mig langar heldur ekkert til að lesa annað eftir þennan höfund. Þetta er þó allt sagt með fyrirvara því það er eins líklegt að ég breyti um skoðun þegar ég hef rætt við stöllur mínar í bókaklúbbnum. 

 

Einhvers konar ég og Ég, ef mig skyldi kalla: Seinþroskasaga Tvær ólíkar bækur

Bókin, Einhvers konar ég, kom út 2003 og ég er fyrst að lesa hana núna. Hún var talsvert í umræðunni þá, eins og vera ber, og ég ætlaði að bíða af mér áhrif bókmenntaumræðunnar og lesa hana í næði. Síðan eru liðin 11 ár.

Þetta er ánægjuleg lesning. Fullorðinn maður rifjar upp bernsku sína og í gegnum hann fær lesandinn að kynnast kotrosknum strák og horfa á veröldina eins og hann sér hana. Stundum á þessi litli drengur bágt en við fáum þó meira að fylgjast með ríkidæmi hans, finnst mér. Ég var sérstaklega snortin af afstöðu höfundar til þessa litla drengs, hann langar til að taka hann í fangið og vera góður við hann. Ég ætla ekki að reyna að endursegja þessa sögu, bara koma því á framfæri við lesanda minn, að ef hann er ekki búinn að lesa bókina þá er ekki skynsamlegt að draga það eins lengi og ég gerði.

Bókin, Ég ef mig skyldi kalla: Seinþroskasaga, kom út 2008 er allt öðru vísi bók. Kannski er ekki rétt að lesa þær hvora á eftir annarri með svona stuttu millibili. Ég held að það hafi verið ástæðan til að ég varð hálft i hvoru fyrir vonbrigðum (reyndar var bókavörðurinn búinn að aðvara mig, og sagði þú skalt ekki vera að taka þær saman, en ég skildi hann ekki).

Þetta er sem sagt allt öðruvísi bók. Hún er eins og þættir, það er næstum eins og blaðamaðurinn, Þráinn taki viðtöl við listamanninn Þráinn og forvitnist um hans líf, svona til að lesandinn (ég) fræðist um lífshlaup hans. 

Eftir að hafa sætt mig við að efnistök höfundar voru önnur en í fyrri bókinni um sömu persónu, las ég hana mér til ánægju. Hún hentar mér reyndar að vissu leyti vel, með þægilega stóru letri og myndum. Nú þegar aldurinn færist yfir mig og sjónin versnar, finnst mér það ótrúlega mikill kostur. Mér finnst merkilegt hvað þessu er lítill gaumur gefinn, miðað við að þessi hópur lesenda (neytenda) fer ört stækkandi. En aftur að bókinni. Það er margt hnyttið í þessari bók og skyldi engan undra sem hefur séð kvikmyndir sama höfundar. Í þessari bók fannst mer skemmtilegast að að lesa vangaveltur höfundar um lífið og tilveruna. Það var gefandi.

Ævisögur

Það er eitthvað með mig og ævisögur, að minnsta kosti með mig og sjálfsævisögur. Einhverra hluta vegna tortryggi ég þær og tvístíg lengi áður en ég læt verða af því að lesa þær. Þetta var þó á ómeðvituðu plani þangað til fyrir u.þ.b þrem vikum. Það gerðist með þeim hætti að það var ekki lengur hægt að tala við systur mína til að fá fréttir af búskapnum, hún var svo upptekin af Nexö. 

Nexö hafði ég reyndar lesið en man nú einungis eftir því þegar hann lá veikur. Hann var með berkla og óttaðist að hóstinn gerði honum einungis skaða og ákvað því að hætta að hósta. Og það gekk eftir. Þetta (að stöðva hósta með viljaaflinu) en ekki tekist. Eftir samtalið við systur mína ákvað ég að taka mér tak.

 Fyrst leit ég yfir bókahilluna og reyndi að átta mig á hvaða góðar ævisögur ég ætti og hefði lesið. Ég ákvað að halda mig við íslenskar. Fyrsta bókin sem ég staðnæmdist við var bók Stefáns Jónsson, Að breyta fjalli. Því næst, Úr barndómi, eftir Jakobínu. Þessar bækur heilluðu mig og ég hef lesið þær oft. Og svo röðuðust þær upp ævisögurnar. Og til viðbótar bækur sem ég hef ekki lesið af eða lesið til hálfs, því það kom aldrei rétti tíminn. Í þessum flokki var bók Guðbergs, Faðir, móðir og dulmögn bernskunnar og bók Tryggva Emilssonar, Fátækt fólk sem ég byrjaði á en leiddist.

Ég ákvað sem sagt að taka mér tak og bætti fékk lánaðar bækur Þráins Bertelssonar, Einhvers konar ég og  Ég ef mig skyldi kalla. 

Nú hef ég lokið þessum tveim ólíku bókum og tekst á við Fátækt fólk.

Ég veit nú hvað það er með mig og ævisögur. Þær ganga nærri mér. En það er oft eðli góðra bóka.