Jóhann Kristófer og Egill Skallagrímsson

Egill Skallagrímsson og Jóhann Kristófer

Ég er hugfangin af bók Romain  Rollands um Jóhann Kristófer. Þegar ég gerði mér grein fyrir hversu löng hún er, þetta eru 5 bækur og þær taka samtals 77,23 klst. í upplestri, ákvað ég að gera bókina að framhaldssögu og lesa einungis 30 mínútur á dag. Það hentar vel því það er betra að vera með athyglina í lagi meðan maður meðtekur Jóhann Kristófer. Um svipað leyti og ég hóf þennan lestur var hafinn lestur á Egilssögu Skallagrímssonar. Það var Torfi Túliníus, sem las. Kvöld mín skiptust því oftast á milli Egils og Jóhanns Kristófers. Það fór ekki hjá því að ég bæri þessa kappa saman í huganum. Það er reyndar frekar öfugsnúið, því frásagnarmátinnn er ólíkur.  Jóhann Kristófer háir sínar orrustur í eigin hugarheimi, þar vinnur hann sína sigra og ósigra, en Egill lætur verkin tala. Kannski væri réttara að segja illvirkin. Nú hefur Grettissaga tekið við af Egilssögu sem kvöldsaga Rúv.  Hún er lesin af Óskari Halldórssyni (1921 - 1983). Ég kem að Grettlu síðar. Nú og hér ætla ég að halda mig við Egil. Þetta eru ekki fyrstu kynni mín af Egilssögu, ég las hana í menntaskóla (MA) undir  leiðsögn Árna Kristjánssonar, sem var frábær kennari. Árni kenndi okkur að skilja líkingamál kvæðanna, sem  mér fannst skemmtilegt eftir að mér lærðist að skoða þau eins og myndverk. Ég hafði ekki lært um abstrakt list þá, hvað þá súrrealisma.  Þegar ég skoða slíkar myndir nú verður mér hugsað til líkingamáls okkar gömlu skálda.

Í hvert skipti sem ég les/hlusta á Egilssögu uppgötva ég eitthvað  nýtt. Í þetta skipti skildi ég loksins í hverju í  „hetjuskapur“ Egils var fólginn. Hann var einn til frásagnar. Mér finnst ekki ólíklegt að hann hafi verið að spinna upp þessar raupsögur í  ellinni og   Þórdís  stjúpdóttir hans hafi  varðveitt þær í huga sér  og síðan sagt öðrum. Þetta er tilgáta mín um munnlega geymd sögunnar.   Frumsagan er Þórdísar, jafnvel Þorgerðar. Sú saga er síðar  færð í letur  af höfundi ef til vill Snorra.

Hver er Jóhann Kristófer?

Ég heyri út undan mér að margir slá því föstu að Jóhann Kristófer sé Ludwig van Beethoven, sem er skrýtið því, Beethoven kemur oft við sögu þegar verið er að fjalla um tónlist og þá sem einn af tónlistarmönnum liðins tíma. Ég held að Jóhann Kristófer sé hlutgervingur snilligáfunnar og um leið samsafn margra snillinga. Hann er ofurnæmur og glöggur á alla hluti en klaufi í mannlegum samskiptum. Það er hrein unun  að kynnast þessum manni og fá að fylgjast með hugarleiftrum hans. Þessar 30 mínútur með Jóhanni Kristófer er tilhlökkunarefni dagsins.

Ég held að Jóhann Kristófer sé fyrst og fremst hann sjálfur. Lifandi manneskja, Og snillingur.