Tíkin eftir Pilar Quintana

Tíkin eftir Pilar Quintana

 Ég veit ekki hvernig er best að lýsa þessari bók. Mér leið eins og ég væri sjálf  nýflutt í þorp á landsbyggðinni, þar sem ætlast væri til að ég  vissi allt sem máli skipti… og gæti bjargað mér. En það getur náttúrlega enginn.  Í Tíkinni er mér, lesandanum, dembt óviðbúnum  inn í  atburðarás sem ég kann ekki að túlka.  Smám saman kynnist maður fólki og aðstæðum.  En þó aldrei nógu mikið til að  finnast maður tilheyri.Það tekur þrjár kynslóðir.

Þessi saga hefst á samtali. Konan sem afgreiðir á barnum segir Damaris að hún hafi misst tíkina sína frá 1o hvolpum.

Damaris

Á yfirborðinu er þessi saga um Damaris en í rauninni er hún um  líf í  smáþorpi og um náttúruna.  Þessi náttúra  er full af lífi og  grósku,  dauða og rotnun. Hún er svo ólík okkar náttúru, að á tímabili   efaðist ég um eigin forsendur til að skilja. Þorpið hennar Damaris er í fjarlægri heimsálfu í landi sem  sjaldan er fjallað um í fréttum og þá helst í sambandi við kaup á fíkniefnum.   

Damaris tekur að sér einn af  móðurlausu hvolpunum. Hann er svo lítill að hann er enn blindur og kann ekki að lepja. Þetta er tík, móðirin hefur drepist út af því að éta eitur.

Eiginmaður Damaris, Rogelio,  er veiðimaður og þau eru  barnlaus. Damaris hefur ekki tekist að verða ófrísk þótt hún hafi reynt öll þau ráð sem barnlausu fólki standa til boða þar um slóðir. Hún þráir að verða móðir.  Hún annast því hvolpinn af mikilli ástúð og gefur honum nafnið sem hún hafði ætlað stúlkunni sem hún aldrei eignaðist.

Þorpið í sögunni er á Kyrrahafsströnd Kólombíu. Öðru megin  er strönd og haf á hinn veginn er frumskógur.

Við upphaf sögunnar, þegar Damaris tekur tíkina í fóstur er hún kona sem er að reyna að sætta sig við barnleysið. En í þessu gróskumikla  landi í jaðri frumskógarins trúir fólk því ekki, að nokkur kona kjósi sér eða sé sátt við barnleysi.

Áður

Lesandinn fær að vita sögu  Damaris í  bútum, jafnframt því sem sögunni vindur fram.Ef Damaris væri af okkar slóðum, myndum við tala um að hún hafi átt erfiða æsku. Hún er barn einstæðrar móður(pabbinn hljóp frá móðurinni , þegar von var á barni). Móðirin vinnur í næstu borg,  kemur henni fyrir hjá systur sinni og borgar með henni  þegar peningarnir endast.  Móðirin deyr af slysförum þegar telpan er að verða 15 ára.  Damaris heldur áfram að vera í fóstri  hjá frænku sinni.  En 17 ára kynntist hún Rogelio og þau flytja saman.

Enn áður

Þegar Damaris er á áttunda ári verður hún fyrir áfalli sem hún jafnar sig aldrei á. Hún er að leika sér við vin sinn og jafnaldra, son ríka fólksins í þorpinu.  Þau eru í leik sem hann kallar  LANDKÖNNUNARLEIÐANGUR.  Þegar þau koma að hafinu langaði hann að bleyta á sér tærnar í sjónum.  En aldan tók hann.  Það sem gerði áfallið enn verra var að henni var kennt um slysið. Fósturfaðir hennar  barði hana daglega þangað til líkið fannst. Foreldrar litla drengsins yfirgáfu húsið eftir slysið. Hún var sorgmædd.  Seinna tóku Damaris og maður hennar að sér að sjá um húsið og fengu að búa í íbúð húsvarðar.

Það sem gerir þessa bók svo einstaka er að um leið og við fáum að vita talsvert um líf Damaris, fáum við að kynnast ættingjum   hennar, nágrönnum og lífinu í þessu litla þorpi.  

Mér finnst að ég viti heilmikið meira um þetta fjarlæga land eftir lestur  þessarar litlu bókar, þótt þar sé ekki minnst á eiturlyfjabaróna.

Máttur náttúruaflanna umlykur tilvist mannsins. Á stígnum í skóginum fléttast rætur trjánna saman og krónur þeirra lokast yfir höfði manns.  Stundum er eins og maður og náttúra renni saman í eitt. Ríka fólkið notar ál, asbest og gerviefni í húsin sín til að forða þeim frá því að verða náttúrunni að bráð.

Lokaorð

Ég finn að mér tekst ekki nógu vel að lýsa þessari góðu bók, hvað þá skýra hvers vegna mér finnst hún vera ein besta bók sem ég hef lesið. Ég gefst upp enda er besta leiðin fyrir þig lesandi minn að lesa bókina sjálfur.

Höfundur bókarinnar  Pilar Quintana (fædd 1972) sló í gegn með þessari bók og er margveðlaunuð. Það er Jón Hallur Stefánsson sem þýðir hana á íslensku. Hann skrifar líka eftirmála og segir frá höfundi. Ég er full þakklætis. Olga Guðrún Árnadóttir les bókina fyrir Hljóðbókasafnið og gerir það vel eins og henni er lagið.

Athugasemdir

[Guðjón E. Hreinberg, 17.1.2021 kl. 14:16]

Maður fær eins  konar Marquez tilfinningu ...

Góðar stundir.