Í minningu Hallvarðs Guðlaugssonar

Ég á ekki eftir oftar eftir að sitja fleiri gamlaárskvöld með Hallvarði Guðlaussyni og skála fyrir nýju ári. Þau eru nú orðin ansi mörg gamlaárskvöldin sem ég hef varið með Hallvarði og fjölskyldu sonar hans Gðmundar og tengdadóttur Önnu Margrétar. Þessi hefð sem komst á meðan ég bjó út á landi. Hún var í senn til að styrkja tengsl fjölskyldnanna og til að gefa okkur hjónunum tækifæri til að njóta áramótanna í höfuðborginni. Það var árvisst.

Kynni mín af Hallvarði voru enn eldri. Ég kynntist honum fyrst þegar ég var ung og formaður Reykjavíkurdeildar Æslulýðshreyfingarinnar. Þá var formaður Kópavogsdeildar þessa sama félags Guðmundur Hallvarðsson og við þurftum oft eðli málsina samkvæmt að ræða málin. Þetta var fyrir tíma farsíma, þannig að samtöl ungs og róttæks fólk fóru fram í gegnum heimilssíma. Er Guðmundur við spurði formaður Reykjavíkurdeildarinnar? Og það voru aldrei nein vandræði að ná í Guðmund. Lilja eða Hallvarður sögðu einfaldlega: Eg skal athuga það og svo kom Guðmundur í símann. Líklega gengur ekki að útskýra fyrir farsímakynslóðinni hvað það var mikill léttir þegar það það gekk svo greiðlega að ná sambandi í þá daga. Símtölum frá Æskulýðsfylkingunni  var nefnilega ekki alls staðar vel  tekið. Það gerði málstaðurinn og svo hafði hún á sér víst orðspor. Sumir foreldrar vildu hafa vit fyrir börnum sínum og spurðust ítarlega fyrir um hvert væri erindið.

Seinna þegar ég kynntist Hallvarði betur fékk ég að vita að þá skoðun hans að það væri eðliegt að ungt fólk vildi hafa sinn hátt á að finna sannleikann. Þannig hefði það alltaf verið. Síðan bætti hann gjarnan við að hann væri reyndar löngu fundinn og svo leiddi hann okkur í allan sannleikann.

Mörgum árum seinna, löngu eftir að Fylkingin var liðin undir lok tengdist ég Hallvarði fjölskylduböndum. Guðmundur gekk að eiga fyrrverandi mágkonu mína sem þá var orðin að lífstíðar vinkonu. Síðan þá hef ég haft tækifæri til að vera með þessari fjölskyldu í gleði og í sorg. Og ævinlega stóð Hallvarður eins og klettur.

Tvisvar hef ég farið sem matráðskona í vinnuferðir með Hallvarði og frændliði hans til að vinna að viðhaldi og viðbótum við Búðabæinn í Hlöðuvík. Mér fannst merkilegtað fylgjast með smiðnum og verkstjóranum Hallvarði. Hann hafði mikið verkvit og mér fannst hann afar smekklegur þegar kom að því að taka ákvarðanir um hvernig best væri að haga breytingum og uppbyggingu á staðnum. Ef Hallvarður hefði gengið menntaveg dagsins í dag er vandséð hvort hann hefði frekar kosið að vera verkfræðingur eða arkitekt.

Við Hallvarður eigum ekki eftir að skála oftar fyrir nýju ári og ég veit að ég er ekki bara að kveðja hann, ég er að kveðja föður minn og móður mína, kynslóðina sem ólst upp á Íslandi á tíma sem lífsbaráttan hófst þegar við fæðingu og börn fóru að vinna áður en þau lærðu að tala. Það væru ýkjur að segja að þau hefðu unnið fyrir sér en þau gerðu sitt. Hallvarður fór að heiman 10 ára gamall þannig gafst honum tækifæri til að sameina það að vinna og fá um leið aðgang að menntun. Það er eðlilegt að slíkur maður verði róttækur í hugsun. Hann tilheyrði kynslóðinni sem gerði Ísland að ríku landi. Sú kynslóð var kynslóð mikilla drauma og hún lifði það að sjá marga þeirra rætast. Hún átti sér ekki bara drauma heldur líka hugsjónir og vann að því að þær yrðu að veruleika.

Hallvarður hafði sterka réttlætiskennd og aðhylltist sósíalisma. Hann fylgdist vel með þjóðmálum og hafði afgerandi skoðanir á mönnum og málefnum. Og hann lá ekkert á skoðunum sínum. Þetta er allt að fara til andskotans sagði hann og hvernig á annað vera þegar það eru aumingjar sem stjórna þessu?

En Hallvarður var ekki bara áhugasamur um pólitík, hann hafði mikinn áhuga á bókmenntum og las mikið alla tíð. Það voru því oft líflegar umræður í áramótaboðunum hjá Guðmundi og Önnu Margréti þegar annáll ársins, ræða forsætisráðherra og jólabækurnar voru gerðar upp.   

Ég á ekki oftar eftir að skála fyrir nýju ári með Hallvarði og hann á ekki oftar eftir að keyra mig oftar heim á gamlaársdag. En ég mun minnast hans og e.t.v. skála í hljóði fyrir því að enn fleiri hugsjónir hans um frelsi, jafnréttieigi og bræðralag eigi eftir að verða að veruleika.