Ekki fyrir mig

Í kringum áramótin kviknaði sá ásetningur með mér að hætta að lesa vondar bækur. Nú hef ég brugðist sjálfri mér hvað þetta varðar. Vegna þess að ég er í leshóp með ágætunum konum les ég stundum bækur sem ég vel ekki sjálf, heldur bækur sem eru valdar af hópum á lýðræðislegan hátt. Nú var mér sett fyrir að lesa Svar við bréfi Helgu eftir Bergsvein Birgisson. Það var talsvert fjallað um þessa bók í aðdraganda jólabókastraumsins og þótt það væri nær allt á jákvæðum nótum hvarflaði strax að mér að þessi bók væri ekki fyrir mig.

Sá grunur reyndist því miður réttur. Ég hóf lestur bókarinnar í gærkvöldi, átti ekki erfitt með að leggja hana frá mér og eftir morgunkaffið lauk ég svo lestrinum. Það besta við þessa bók er hvað hún er stutt því mér leiddist hún. Gamall maður, líklega norður á Ströndum, skrifar bréf til konu sem var stóra ástin hans í lífinu. Þau unnust í meinum og áttu saman barn. Þegar hún bauð honum að flytja með sér og hefja nýtt líf, brast hann kjark. Í bréfinu rifjar hann upp samskipti þeirra og segir henni loks allan hug sinn. Það er undarleg frásögn því höfundur bókarinnar heldur að birtingarmynd ástarinnar hjá bændum sé tengist fengitíma og tilhleypingum. Og skynbragð þeirra á fegurð konunnar sé best lýst með orðfæri úr hrútaþukli. Því allt rennur þetta saman í eitt í frásögninni. Inn á milli er frásögnin brotin upp með skringisögum af körlum og kerlingum sem flestar eru allt of kunnuglegar.

Sagan verður sem aldrei sennileg. Persónurnar eru ekki trúverðugar og ekki lífið í sveitinni heldur. Það sorglega við þetta allt saman er að bókin er gerð af mikilli kunnáttu, höfundur hefur greinilega lagt sig fram um að fræðast um tíma og staðhætti enda greinir hann frá því í bókarlok. Og hún er skrifuð á ágætu máli. Það vantar bara skáldskapinn í þessa bók. 

En frágangur bókarinnar er fallegur, bæði kápa og myndskreytingar. Þetta er sem sagt sorgarsaga um hvernig fer fyrir bók ef það vantar í hana skáldskapinn.