Það vorar í hug Gunnars Braga

Ég heyrði það í fréttunum í strætó (Bylgjan) að Gunnar Bragi teldi góðar líkur á því að von bráðar yrði Ísland strikað út af lista sem hugsanlegur umsóknaraðili að bandalagi Evrópuþjóða. 

Ég hrekk svolítið við, ég var nefnilega að ljúka lestri á Stríð og friður, Tolstojs og er að hluta til stödd á 19. Öldinni. Ég er búin að fylgjast með herjum Rússlandskeisara, verjast innrásarher Napóleons. Lestur Stríðs og friðar hefur tekið u.þ.b. 33 tíma og sem hliðarlesningu hef ég lesið mér til um Napóleonstríðin og fleiri stríð, til að skilja betur það sem er að gerast hjá Tolstojs. Þessi stríð voru mikil blóðtaka fyrir. Evrópu, í bókstaflegum skilningi. Og enn eru háð stríð en mér finnst svo voðalegt að hugsa um þau að ég held mig við 19. öldina. Ég fæ kökk í hálsinn þegar ég hugsa um Sýrland. 

En ,,við" viljum ekki vera á lista sem sem umsóknarland að bandalagi við þjóðir í Evrópu. ,,Við" viljum bara vera á lista viljugra þjóða um innrás í Írak. Erum við ekki enn á þeim lista? 

Þessi von utanríkisráðherra kom eitthvað svo flatt upp á mig þar sem ég sat í strætó. Ég hafði sperrt eyrun, vegna þess að ég átti von á fréttum, um hvað stjórmvöld hygðust gera til að stuðla að farsælli lausn kjaradeilnanna. En þar ríkir stríðsástand en sem betur fer ekki blóðugt. Og skyndingu er ég komin til baka inn í 19. öldina og hugsa um hvað hafi áunnist síðan þá. Það er sem betur fer margt. Í bókinni, Stríð og friður eru átakanlegar lýsingar af aðstæðunum á hersjúkrahusunum, þar sem vanrækslan blasir við. Þarfir hersins eru teknar fram yfir þarfir limlestra.  Það er reyndar oft vikið að starfi lækna og hjúkrunarfólks í þessari bók og ég hugsa um hvað læknavísindunum hefur fleygt fram. Eitt af læknisráðunum var blóðtaka og ég fyllist óþoli fyrir hönd sjúklingsins. 

Já, blóðtaka er ekki lengur viðhöfð til að lækna fólk. Við höfum lært margt. Stríðstólin verða stöðugt öflugri en þegar kemur að því að jafna deilumál og koma á friði erum við enn í sporum blóðtökulækninganna. 

Við Íslendingar höfum sem betur fer lifað utan blóðvalla styrjalda. Við erum heppin. Á 19. öldinni þeysti Napóleon um Evrópu í krafti hugsjónar um að koma á lýðræði. Þegar hann réðist inn í Rússland til að frelsa þá frá sjálfum sér, hafði hann á að skipa á milli 600 og 700 þúsunda liði. Í dag eru Bandaríkin tekin við því þessu lýðræðiskefli.

Og við Íslendingar viljum heldur vera í hernaðarbandalagi en ljúka umræðu um hvort það gæti hugsanlega verð skynsamlegt að vera í bandalagi Evrópuþjóða. Og svo er umrætt bandalag kannski  hernaðarbandalag og er meira að segja svo hættulegt að það er varhugavert að ræða um það.

Og ég er föst í 19. öldinni og langar ekki heim þrátt fyrir vorið og framfarirnar. 

Myndin sem fylgir er af Kútúzov sem leiddi her Rússa í stríðinu 1812 og fleiri stríðum þar áður.