Fjalla-Eyvindur og Halla í Ölpunum

Við hjónin sáum leiksýningu Þjóðleikhússins á leikritinu um Höllu og Fjalla-Eyvind. Við vorum á 2. sýningu og ég var þá ekki búin að heyra eða sjá neinar umsagnir. Ég hafði ekki séð þetta leikrit áður en ég hafði heyrt það og þekkti söguna. Ég þekkti hana reyndar svo vel að mér fannst næstum eins og ég hefði séð það. En það stemmir ekki. Þegar ég hugsaði um verkið (fyrir fram) sá þau hjónaleysin mæta á svæðið í þunglamalegum leikhúsútfærslum af þjóðlegum búningum og kveið því svolítið. Ég hafði líka búið mig undir að horfa á leikgert, gamaldags íslenskt sveitalíf, og kveið fyrir, ég er viðkvæm fyrir svona lýsingum, því því þær ganga aldrei upp (finnst mér).

En ég fékk þennan kvíða minn ekki uppfylltan, ef svo má segja. Það var létt yfir fólkinu. Það var eitthvað miðevrópskt við það, skórnir snotrir og pils kvenfólksins náðu einungis niður á miðjan kálfa. Réttarstemmningin minnti mig meira á hjarðljoðarómantík en á íslenskar réttir. Sviðsmyndin var alveg einstaklega falleg og tónlist og hljóðheimur verksins féll mér vel í geð. Allt í einu fór ég að hugsa um einhverja mynd utan á konfektkassa og fékk á tiolfinninguna að þetta gerðist allt í Ölpunum. Mér fannst það í góðu lagi. 

Siðan ég sá verkið er ég búin að heyra oftar en einu sinni að Halla og Fjalla-Eyvindur, sé besta leikverk sem skrifað hafi verið á Íslandi. Merkilegt að það skuli vera hægt að segja svona. Það er alveg eins og að segja hver hafi verið næst besta hetja fornaldar (ég segi þetta því mig minnir að það hafi staðið svo í Íslandssögunni sem ég las og ég hafi stöðugt verið að leita að hver var mesta hetjan). Það er líka merkilegt hvernig hver étur upp eftir öðrum. En merkilegast finnst mér þetta þó vegna þess að mér finnst það alls ekki gott verk, sagan er einhvern veginn svo ósannfærandi og nær ekki að hrífa mig með. Ég trúi henni ekki. Ekki eitt augnablik. En það eru margar góðar setningar í þessum texta og leikararnir stóðu sig vel. 

Einn leikdómara heyrði ég segja að verkið væri skrifað alveg eftir formúlunni um hvernig á að skrifa leikrit. Mér finnst það ekki meðmæli ef útkoman gagnast ekki til að hrífa mig. Svona er ég kröfuharður leikhúsgestur. Á meðan ég var að hlusta og horfa, hugsaði ég um hver væru Eyvindur og Halla nútímans. Líklega er þau helst að finna í einhverju dópbæli. Sú mynd gæti a.m.k. alveg passað við barnsmorðin.

Lokaorð

Ég kann betur að meta þjóðsöguna en leikritið. Hún er margsaga og í henni rúmast draumurinn um frelsið og betra líf. En þótt hugur minn fljúgi viða á leiksýningum kann ég að njóta. Mér fannst gaman. Líklega var það ekki síst vegna þess að það var léttleiki og húmor í sýningunni og svo var öll umgjörðin svo dæmalaust falleg.

Ættgöfgi?

Þegar kattarkvikindinu var komið fyrir á heimili mínu, var mér sagt að hann væri norskur skógarköttur. Hin raunverulega ástæða var, að hann er með meðfæddan galla sem leiðir til sýkinga í þvagrás og þarf því að vera á sérfæði. Það er rándýrt. Þetta er m.a. talið stafa af göfugu ætterni hans. 

Þetta var ég að hugsa, þegar ég notaði góða veðrið úti á svölum til að kemba kattarófétinu. Ég hugsaði um hvað þetta dýr er víðsfjarri því að geta bjargað sér í hinum norsku skógum. Hann þrífst ekki nema með því að vera á stöðugum díet og það þarf að baða hann reglulega og klippa á honum klærnar, hann á til að festa þær í teppi eða mottu og getur þá ekki losað sig hjálparlaust. Ef hann fær að ráða mataræði sínu sjálfur (en það fær hann ekki), vill hann einungis grænmeti. Hann elskar gúrkur og tómata og kemur hlaupandi um leið og hann finnur lyktina. Maðurinn minn annast aðalleg köttinn og hann lagði m.a. á sig að hjóla alla leið niður á Skólavörðustíg til að kaupa sérfæðið hans.

Það sem er þó óeðlilegast við þennan kött, er að hann leggur sérstaka ást á mig, sem geri ekki annað en sjá um onduleringarnar, sem hann virðist ekki njóta. Hann eltir mig á röndum og ég get hvergi sest eða hallað mér án þess að hann sé kominn. Hann fer í taugarnar á mér. 

Um þetta var ég að hugsa meðan ég var að kemba honum út á svölum og um víkingana, sem flestir eru sagðir hafa komið frá Noregi, ættgöfugir menn. Hverju breytti það? Voru þeir eitthvað betur settir í okkar harðbýla landi en ættlausir menn. Stóðu þeir betur af sér hamfarir og hallæri. Einkennilegt orðatiltæki, ættlausir menn.

Að lokum

Þetta átti að vera öðru vísi Blogg. Ég hef tekið eftir því, að það blogg sem mest er lesið og mest vitnað í, er skrifað af karlmönnum og það er oftast um pólitík eða um málfar. Ég les það líka.  En mig langaði til að skrifa um eitthvað hverdagslegt, tengt lífinu eins og það birtist mér á sólríkum degi. 

Ég hefði alveg getað hugsað mér að skrifa um kosningarnar í Nígeríu sem ég hef verið að lesa mér til um. En satt best að segja næ ég ekki utanum það verkefni. Það eru heldur engin úrslit komin. Satt best að segja held ég hvorugur þessara karla, sem valið virðist standa um, sé góður kostur.