Ég stend í þakkarskuld við skáld

 image




Á milli þess að eg les um grimmdina í Egilssögu og fylgist með fólsku nútímans, les ég Gyrði Elíasson. Hann gerir mig hamingjusama. Það er svo mikil léttleiki og heiðskýra í bókunum hans. Þó er sögumaðurinn í sögunum sjálfur oft dapur og það er sjaldan sól. 

Lestur er merkilegt fyrirbæri. Hjá mér hefur hann sjaldan skapað hryggð en oft gleði. Sorgleg bók eykur ekki á hryggð mannssálararinnar, heldur mýkir þann harm sem þar er fyrir og losar um. 

Bókin sem ég var að ljúka heitir Lungnafiskar. Þetta eru stuttar frasögur, prósaljóð eða örsögur. Reyndar veit ég ekkert hvað á að kalla þær en þær eru skemmtilegar og ég hló oft upphátt og það kom mér á óvart því oftast hlæ ég bara með sjálfri mér eða brosi innra með mér. 

Þetta eru stuttar sögur um venjulegt folk við hverdagsllegar aðstæður og ég trúi þeim öllum og hugsa, já svona var þetta. Merkilega oft tekst höfundi að koma mér á óvart og ég trúi frásögninni samt og hugsa. Já, var þetta virkilega svona? Of langar mig til að sagan sé lengri og er svolítið vonsvikin þegar ég hef lestur á næstu sögu. Þessar sögur eru eins og lífið, maður er alltaf að kynnast fólki pínulítið og svo hverfur það úr lífi manns. Oft undarlegt fólk, sem maður maður skilur ekki fyllilega.

Þegar ég les Gyrði, finn ég hvað ég er í mikilli þakkarskuld við skáld. Það er ekki bara gaman að lesa bækurnar hans, það er líka gaman að horfa á þær og handleka þær, þær eru svo fallegar fyrir augað og það er svo þægilegt fyrir hendurnar að handleika þær. Fyrir mig sem hef reynt að læra bókband, eru þær eins draumurinn um hina fullkomnu bók. 

Ég var svo heppin að þegar ég var búin með Lungnafiska, gat ég tekið til við Koparakur. Í henni eru sögurnar dálítið lengri svo ég fæ að vera lengur með persónunum og kynnast þeim betur. 

Og svo get ég náttúrlega snúið mér að því að lesa um Egil Skallagrimsson og lesið um hetjur, konunga stórra atburða.

Ég á létt með að umbera grimmdina og skepnuskapinn í Íslendinfasögunum en tek nærri mér að lesa um stríð, heimilisofbeldi og vanrækslu á börnum í nútímanum. Um þessar mundir les ég einungis bækur sem gera mér gott. 


Meira um hinn syndum spillta Egil Skallagrímsson

Dauðasyndirnar sjö er kristileg pæling, óæskileg hegðun þeirra tíma er listuð upp. Þetta er í raun nokkurs konar túlkun á hvað erfðasyndin ber í sér. En eins og allir vita felur hún í sér að manneskjan er í eðli sinu vond. 

Það hefur verið praktiskt að gera lista yfir það sem bar að varast. Mótsetning syndanna/lastanna eru dyggðirnar sjö, sem eru það sem maðurinn á að leitast við að rækja. Kennimenn fortíðarinnar voru kennslufræðilegir í hugsun og sáu til þess að hver og ein höfuðsynd eða löstur átti sér dýr sem táknmynd. 

Hroki - Páfugl

Öfund - Hundur

Reiði - Úlfur

Leti - Asni

Græðgi - Refur

Ofát - Grís

Munúð - Geit

Það er vissara fyrir mig, áður en lengra er haldið, að taka það skýrt fram, að ég er ekki og ætla ekki að verða, sérfræðingur í syndum. Ég hef einungis lesið mér svolítið til, til að öðlast meiri skilning á Egilssögu. Það hefur mikið verið skrifað dauðasyndirnar, og þrasað. Og það hefur verið reynt að toga og teygja þessi fræði til svo þau henti betur upp á nútímann. Ekki meira um það. Þótt minna hafi verið látið með dyggðirnar, eru þær ekki síður áhugaverðar sem stiklur eða viðmið til að skoða Egil og frængarð hans. Þær er: 

Auðmýkt

Mannúð

Þolinmæði

Iðjusemi

Örlæti

Hófsemi 

Hreinlífi

Það skemmtilega við pörum dyggða og lasta er að yfirleitt má finna hvoru tveggja hjá sömu persónu. Þetta á vissulega við um Egil Skallagrímsson og frændlið hans. Og með þetta veganesti mun ég halda á slóðir Egils. Hann er nú staddur at veislu hjá Arnfiðri jarli á Hallandi. Þar kemur í hans hlut að drekka tvímenning með jarlsdótturinni. Skyldi þarna vera fundið dæmi munúðarinnar sem ég var að leita að ?


Tímaflótti: Egill og dauðasyndirnar sjö

Mér finnst margt mótdrægt í nútímanum og hef því brugðið á það ráð að hverfa aftur til eldri tíma. Vinnst þá annað tveggja. Það sem þá gerðist mótdrægt, snertir mann ekki eis djúpt eða oft kemst maður að raun um að þetta hafi þá verið síst betra . 

Undanfarið hef ég lifað í heimi afkomenda Berðlu Kára, með Úlfi, Grími og Agli. Þetta er ljót lesning, menn ræna, drepa og brenna. Verstur er Egill, sem er ekkert nema græðgin, grimmdin og hortugheitin. Ég var farin að hugsa hlýlega til útrásarvíkinga nútímans, sem mér vitanlega drápu ekki fólk. Við morgunverðarborðið hafði ég orð á þessu við manninn minn (á sunnudögum truflar blaðalestur ekki)  og við ræðum bókmenntir). Er ekki Egilssaga bara svona kristileg allegoría um dauðasyndirnar sjö? Allt í einu gekk allt upp. 

Dauðasyndirnar sjö eru: hroki, öfund, reiði, þunglyndi, ágirnd, ofát og munúðarlíf (sótt á Vísindavefinn). Allt stemmir. Sagan verður önnur. Ég vil taka það fram að ég er enginn sérfræðingur í dauðasyndunum sjö, þær eru trúarleg hugtök og lærða menn hefur greint á um hvernig beri að túlka innihald einstakra synda/lasta. Mér sýnist að Egill hafi vissulega verið fulltrúi allra þessara synda. Reyndar er ég enn ekki búin að finna dæmi um munúðina, enda bara komin í hálfa bók, en munúð stendur líklega fyrir svall og óheft kynlíf. Það leynir sér ekki að að Egill hafi  verið þunglyndur, um það vitnar sagan, þegar hann lagðist í rúmið og ætlaði að svelta sig til dauða. Sjálf á ég erfitt með að sjá þunglyndi sem synd, ég vorkenndi Agli og enda er þunglyndi sjúkdómur í mínum huga. En á ritunartíma sögunnar eru viðhorfin önnur, uppgjöf er að treysta ekki Guði og syndsamlegt í sjálfu sér.

Egilssaga er fyrsta Íslendingasagan sem ég las undir leiðsögn. Hana veitti minn góði kennari Árni Kristjánsson í MA. Ég hef lesið þessa bók oft, en get þó ekki sagt að hún hafi verið í uppáhaldi. Eftir umræðurnar við morgunverðarborðið um Eglu sem kristilegt líkingamál, mun ég lesa það sem eftir er með nýju hugarfari og gaumgæfa. 

En ég mun þó alltaf skáskjóta augunum að nútímanum og skoða útundan mér hverjir eru syndarar dagsins. 


Kamp Knox: Endurmenntum Erlend

Ég er stolt af því að vera búin að ljúka því af að lesa bók Arnaldar sem ég lít á sem skyldulesningu. Finnst eins og ég geti ekki svikið Erlend, enda er hann Austfirðingur eins og ég. Ég er bara orðin svo leið á honum. 

Í þessari bók fer hann í lullið og Marion félagi hans er litlu betri. Ég er með stöðugar áhyggjur af vinnubrögðum rannsóknarlögreglunnar, þau eru bæði eitthvað svo inn í sig. Mig langar til að setja þau í endurmenntun. 

En að öllu gamni slepptu, þá er það Erlendur sem lætur mann halda tryggð við þessar bækur. Hann er vel dregin persóna og það má reyndar segja það um allar persónur sem Arnaldur teiknar upp í bókunum sínum. Sama má segja um lýsingar hans á andrúmsloftinu og umhverfinu sem hann lætur þær hrærast í. 

Þessi bók gerist á tímum hersins, hann er orðinn eðlilegur hluti af íslensku þjóðlífi, en þó að einhverju leyti hættur að vera eins nýr og spennandi og þegar ekkert fékkst og hann bauð upp á svo margt sem við gátum ekki leyft okkur.  Arnaldur seilist reyndar inn í þann tíma líka með þvi að láta Erlend vera að grufla í 20 ára gömlu mannshvarfsmáli.

Niðurstaða:Bókin hefði mátt vera meira spennandi fyrir minn smekk, heldur færri endurtekningar og minni málalengingar. Upprifjum æviatriða og fyrri ,,keisa" eru þreytandi fyrir manneskju sem hefur fylgt Erlendi gegnum þykkt og þunnt. Svo ég tali nú ekki um útskýringar sem ég hef grun um að séu ætlaðar ungu fólki (sem þekktu ekki hvernig þetta var í gamla daga) eða e.t.v útlendingum. Og svo er mér full alvara með að ég er orðin leið á  Erlendi og Marion þeir eru gjörsamlega staðnaðir karakterar og það þarf að hjálpa þeim til að þroskast.


Ómagabyrðin

Hvenær var var farið að nota orðið ,,örorkubyrði"í skýrslum og bókhaldi? Sum orð eru gildishlaðin og byrði er eitt þeirra. Byrði er íþyngjandi, eitthvað sem maður rogast með, ég finn strax fyrir þreytuverkjum í öxlum og baki og velti því fyrir mér hvernig ég geti losnað við þennan bagga.

Hefur þetta kannski alltaf verið notað, bein þýðing á gamla orðinu ómagabyrði yfir á nútímamál? Ég bara velti þessu fyrir mér.


Þorp morðanna: Das Dorf der Mörder

image

Var loksins að ljúka við bókina Das Dorf der Mörder eftir Elisabeth Hermann. Þessi lestur hefur tekið allt of langan tíma en nú langar mig í nýja bók eftir sama höfund.  Þetta er sálfræðileg spennisaga upp á 472 síður og ég þrjóskaðist við að lesa hana þó ég sé stirðlæs á þýsku. En hún er spennandi og eftir fyrstu síðurnar var ekki aftur snúið.

Hún var skemmtileg af því að hún er um margt óvenjuleg. Fyrsti kaflinn er allur sagður út frá sjónarhorni hunds. Ég hef aldrei áður þurft að reyna að setja mig inn í hugarheim hunds til að setja mig inn í hvað er á seyði en ég skildi þó að það var eitthvað voðalegt. Í kaflanum sem lýst er á eftir er sagt frá heimsókn leikskólabarna í dýragarðinn með fóstrum sínum og allt í einu sér eitt barnið hvar villisvin hleypur um með hönd af manni í kjaftinum. Fyrst ætlar enginn að trúa barninu en svo upphefst æsispennandi atburðarás.

Síðan fær lesandinn að fylgjast með því sem er á seyði, annars vegar út frá sjónarhorni tveggja lögreglumanna, karls og konu og hins vegar í gegnum sálfræðilærling og kennara hans. Mér finnst gaman að fylgjast með hvað hugmyndir þeirra eru mikið af gamla góða sálgreiningarskólanum. 

Þetta er sem sagt þrælspennandi bók og maðurinn minn sagði að ég hefði lesið fram á norgun en ég gái aldrei a klukku meðan ég les bækur. 


Um bloggið

Bergþóra Gísladóttir

Höfundur

Bergþóra Gísladóttir
Bergþóra Gísladóttir
Ekki bráðung og hef komið víða við því ég er frekar dýr en planta.
Jan. 2015
S M Þ M F F L
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Nýjustu myndir

  • C9EB8261-F520-405B-9694-8235B40EF253
  • 290974CD-97E2-455E-9941-73B0F9997E6B
  • 800D7FD8-F6ED-4EB2-B141-653DA0360FE6
  • EA321379-6F18-48B5-A676-355C7607B59A
  • 0741CFBA-0D8F-4AA6-8F32-6676B4769C1E

Heimsóknir

Flettingar

  • Í dag (28.3.): 8
  • Sl. sólarhring: 8
  • Sl. viku: 61
  • Frá upphafi: 186938

Annað

  • Innlit í dag: 7
  • Innlit sl. viku: 52
  • Gestir í dag: 7
  • IP-tölur í dag: 5

Uppfært á 3 mín. fresti.
Skýringar

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband